محمد آقابابایی، بنیان‌گذار اینشورمتیکس داده را سرمایه بزرگ بیمه‌گران می‌داند / داده تمیز در بیمه یعنی معدن طلا
جهان امروز با سرعت عجیبی به سمت هوشمند شدن در حال حرکت است و صنایع مختلف در سراسر دنیا با تن‌دادن به این روند پرسرعت تغییر راه را برای ورود فناوری‌های نوین باز کرده‌اند. هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و اینترنت اشیا عباراتی هستند که امروز با ورود فناوری‌های جدید به صنعت بیمه زیاد می‌شنویم که در میان آنها استفاده از فناوری اینترنت اشیا در صنعت بیمه کشور موضوعی جدید با قابلیت‌های بسیار است؛ راهکاری که می‌تواند در سرعت‌بخشیدن به روند بیمه‌گری و ساختن یک تجربه ناب برای مشتری بسیار مؤثر باشد. به این بهانه با محمد آقابابایی، بنیان‌گذار استارتاپ اینشورمتیکس به گفت‌وگو نشستیم و با او درباره اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین در صنعت بیمه و ابعاد مختلف استفاده از اینترنت اشیا در روند بیمه‌گری صحبت کردیم؛ درباره رویکردی جدید که دو مقوله دیجیتالی و فیزیکی جهان را به مسیر هوشمندتر و واکنشی‌ترشدن سوق می‌دهد.
نام انتخابی استارتاپ شما خبر از همگرایی فناوری با بیمه می‌دهد، اما چطور و چگونه؟ از فناوری مورد استفاده در اینشورمتیکس بگویید و اینکه چطور به فکر استفاده از آن در صنعت بیمه افتادید؟
بهتر است از روند ورود خودمان به دنیای استارتاپ بگویم. من همراه با دوستان دانشگاهی‌ام در سال 2015، استارتاپی به نام نیومتیک را راه‌اندازی کردیم؛ با هدف ساخت یک پلتفرم جامع برنامه‌نویسی در حوزه اینترنت اشیا. این سرویس با کمک زیرساختی که بر مبنای برنامه‌نویسی بدون کدنویسی بنا شده بود، زمان راه‌اندازی محصول در حوزه اینترنت اشیا را کوتاه می‌کرد و باعث صرفه‌جویی بسیاری در منابع مالی پیاده‌سازی سرویس‌های هوشمند می‌شد. با کمک این پلتفرم که گواهینامه ثبت اختراع از کشور آمریکا را هم دارد، توانستیم محصولات مختلف پزشکی، صنعتی و حتی آموزشی را تولید و تجاری‌سازی کنیم. اینشورمتیکس در مقام یک استارتاپ جدید، با توجه به تجربه‌های ما در حوزه اینترنت اشیا و برنامه‌نویسی بدون کد در صنعت بیمه شکل گرفت؛ با این هدف که با کمک اینترنت اشیا ریسک شرکت‌های بیمه را کمتر کنیم. به عبارت دیگر، اینشورمتیکس یک پلتفرم Enterprise SaaS است که با کمک اینترنت اشیا؛ مدیریت ریسک و خسارت بهتری برای بیمه‌های اموال صورت می‌دهد و همچنین تجربه کاربری دلپذیر خانه هوشمند را برای کاربر نهایی به همراه می‌آورد.
ما در سال 2021 بعد از بررسی‌های مختلف و پیشنهاد کارشناسان متوجه شدیم که صنعت بیمه در دنیا یکی از سنگرهای فتح‌نشده توسط اینترنت اشیاست که محافظه‌کار بودن این صنعت و همچنین وجود قوانین متعدد و گاهی دست‌وپاگیر مانع ورود استارتاپ‌ها و فناوری‌های جدید به این صنعت شده است.
با این وجود، استارتاپ‌هایی مانند Hippo insurance در آمریکا که بیمه خانه‌ها را با کمک تجهیزات خانه هوشمند عرضه می‌کنند، رشد بسیار زیادی در بازه زمانی کوتاه داشتند که می‌توانست تأییدیه ورود ما به این صنعت باشد. در این مدت، فرازوفرودهای متعددی تجربه کردیم که به تغییرات فراوان در محصول ما منجر شد، ولی در نهایت هم‌اکنون ما با تمرکز بر بازار کشورهای اروپایی سعی داریم محصولات خودمان را در سطح بین‌المللی عرضه کنیم.
از تجربه استفاده از محصول اینشورمتیکس بگویید. دقیقاً چه سازوکاری دارد و چطور و در چه لایه‌ای از زنجیره ارزش به شرکت‌های بیمه کمک می‌کند؟
اینشورمتیکس از بدو تولد تاکنون دچار تغییرات عمده‌ای از نظر محصول و مدل کسب‌وکار و حتی بازار هدف شده است. در ابتدا، با توجه به قرارداد با یک شرکت بزرگ داخلی، همراه با نرم‌افزار، سخت‌افزار مربوط به هوشمندسازی پنل‌های آتش‌نشانی نیز توسط متخصصان شرکت هوداک طراحی و ساخته شد. بعد از بررسی و صحبت‌های فراوان با مشاوران، سرمایه‌گذاران و همچنین مشتریان متوجه شدیم که باید تمرکز را از محصول سخت‌افزاری-نرم‌افزاری به سمت یک محصول کاملاً نرم‌افزاری شیفت دهیم تا به صورتی مقیاس‌پذیر بتوانیم در کلیه کشورها کار کنیم.
بعد با توجه به تصمیم اتخاذ‌شده، شراکت با تیم‌های سخت‌افزاری در اولویت قرار گرفت که با این مدل کسب‌وکار، موفق به متقاعد کردن مشتریانی در کشور غنا شدیم. با این وجود، فرایند انتخاب شریک سخت‌افزاری، بسیار زمان‌بر و پیچیده بود. در واقع، متقاعد کردن یک شریک بزرگ سخت‌افزاری، برای یک استارتاپ در شروع کار به‌شدت سخت و زمان‌بر است. همچنین، کار کردن با شرکت‌های کوچک سخت‌افزاری دارای ریسک بالایی است، زیرا خدمات بعد از فروش، امنیت و همچنین پشتیبانی به‌دلیل عدم اطمینان از دوام شرکت، دارای چالش فراوانی خواهد بود.
بنابراین با توجه به منابع موجود، باز هم رویکرد ما به سمت کار کردن با سخت‌افزارهای قابل اطمینان برندهای جهانی که امکان دریافت اطلاعات را فراهم می‌آورند، تغییر پیدا کرد. در واقع، همراه با محصول، بازار هدف و همچنین روش فروش برای ما اصلاح شد. هدف تیم اینشورمتیکس، رسیدن به product-market-sales fit است که طی آن باید محصول، مارکت و فروش کاملاً در یک راستا حرکت کنند. در حال حاضر، در بازار خارج از ایران، تمرکز ما بر میزان بالای تجهیزات هوشمند در داخل خانه‌ها در کشورهای اروپایی مانند آلمان و انگلیس است. در بازار ایران نیز تیم سخت‌افزاری هوداک در کنار اینشورمتیکس سرویس کامل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری عرضه می‌کند.
در حال حاضر سرویس اینشورمتیکس به‌صورت Enterprise SaaS به شرکت‌های بیمه عرضه می‌شود که می‌تواند در کل فرایند زنجیره ارزش بیمه برای شرکت‌های بیمه مؤثر باشد. در حال حاضر، اینشورمتیکس با Duck creek، هاب استارتاپی مایکروسافت، Garage innovation hub متعلق به Arcelik، Startup Terrace تایوان، Startup Lithuania، Ubiik، Nuki smart lock، IoTeedom و Selldone شراکت دارد.
استفاده از هوش مصنوعی و اینترنت اشیا تا چه اندازه می‌تواند در کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت فرایندها در صنعت بیمه مؤثر باشد؟
مهم‌ترین عاملی که باید برای شرکت‌های بیمه بهینه شود، claim management یا همان فرایند رسیدگی به مطالبات و خسارت‌هاست. در واقع، هر روشی که به مدیریت بهتر آن منجر شود، به صرفه‌جویی در زمان و منابع مالی شرکت کمک می‌کند. این وسط برای مدیریت بهتر خسارت، داده نقشی کلیدی ایفا می‌کند و هرچه این داده دقیقتر و به‌روزتر باشد، بهینگی بیشتری به دست می‌‌آید. به عبارت دیگر، داده برای بیمه نقش طلا را دارد و در این میان یکی از راه‌های دریافت داده، دریافت اطلاعات بدون واسطه از حسگرهای موجود در خانه‌هاست که با فناوری اینترنت اشیا تأمین می‌شود.
مقیاس ریسک در بیمه همیشه از ارکان مهم بیمه‌گری بوده است. تا چه اندازه می‌توان با استفاده از اینترنت اشیا به تسهیل این روند کمک کرد؟
طبق برآورد فوربس، استفاده از داده‌های اینترنت اشیا تا 30 درصد باعث کاهش خسارت‌ها می‌شود؛ بنابراین اینترنت اشیا درجه آزادی بسیار بزرگی برای بیمه ایجاد می‌کند که می‌تواند باعث ایجاد سناریوهای برد-برد برای شرکت‌های بیمه و همچنین مصرف‌کننده نهایی شود.
قاعدتاً استفاده از هر فناوری جدیدی در صنایع مختلف نیازمند زیرساخت‌های لازم است. آیا صنعت بیمه کشور قابلیت‌ها و زیرساخت‌های لازم برای استفاده از این فناوری‌های نوین را داراست؟
برای تحول دیجیتال در بیمه باید زیرساخت‌های آن را فراهم کرد. این زیرساخت‌ها هم به شکل فنی، سرمایه‌ای و هم فرهنگی هستند. به نظر من زیرساخت‌های فنی نرم‌افزاری مانند خدمات ابری و هسته‌های بیمه‌ای بر مبنای API تا میزان بسیار زیادی رشد کرده‌اند؛ تا حدی که می‌توان آنها را در ردیف کشورهایی نظیر ترکیه در منطقه قرار داد. با این وجود، زیرساخت‌های سخت‌افزاری برای خانه‌های هوشمند با دیگر شاخه‌های بیمه فاصله زیادی دارند. از نقطه‌نظر فرهنگی، مدیران و تصمیم‌گیران صنعت بیمه، اشتیاق خود را برای ورود به عرصه‌های جدید نشان داده‌اند، اما مهم‌ترین چالش موجود، نبود سرمایه داخلی و خارجی مناسب برای مقیاس‌پذیر کردن و رشد محصولات شرکت‌های اینشورتکی است.
در استفاده از روند نوآوری به غیر از بحث زیرساخت‌ها مسئله پذیرش و باور مدیران به تغییر و استفاده از ابزارهای جدید را هم داریم. آیا باور به کارایی اینترنت اشیا در میان شرکت‌های بیمه به بلوغ خود رسیده است یا هنوز برای تفهیم آن راهی طولانی در پیش است؟ در واقع آیا روی هم رفته صنعت بیمه کشور به بلوغ استفاده از فناوری‌های نوین رسیده است یا خیر؟
اینشورمتیکس از همان ابتدا هدف‌گذاری خود را ورود به بازارهای بین‌المللی عنوان کرد و بیشتر بازخورد‌ها و تغییرات محصول را بر اساس نیاز مشتریان خارجی انجام داده است. از نظر من کاربرد اینترنت اشیا در بیمه‌های خانه نه‌تنها در ایران و خاورمیانه، بلکه در کشورهای به‌مراتب پیشرفته‌تر نیز جدید و نو است.
اصطلاحی وجود دارد که می‌گوید هفت سال گذشته مربوط به کاربرد اینترنت اشیا در بیمه‌های ماشین بود، ولی هفت سال آینده، بیشترین رشد مربوط به بیمه خانه‌های هوشمند است. گفته می‌شود تا 10 سال آینده، هیچ بیمه خانه‌ای بدون استفاده از اینترنت اشیا وجود خارجی نخواهد داشت که دلایل مختلفی برای این ادعا وجود دارد.
اول از همه به‌دلیل رشد فناوری سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، ادوات خانه هوشمند از یک ابزار تجملی به ابزار حیاتی در خانه‌ها، مجتمع‌های تجاری و دفاتر اداری تبدیل شده‌اند. همچنین، جهان پس از کووید 19 میل بیشتری برای آنلاین‌شدن و استفاده از فناوری‌های جدید نشان می‌دهد.
دوم اینکه امروز هزینه تمام‌شده محصولات سخت‌افزاری خانه‌های هوشمند به‌سرعت در حال کاهش است؛ بنابراین تجهیزات هوشمند در آینده، در دسترس‌تر است و داده‌های بیشتری وجود خواهد داشت.
از سوی دیگر تحلیل‌های ثانویه که با کمک هوش مصنوعی و بیگ‌دیتا روی داده‌های دریافتی انجام می‌شود، سرویس‌های جذابی برای بیمه‌ها و مصرف‌کنندگان نهایی به ارمغان می‌آورد. همچنین نوآوری، مدل‌های مختلف کسب‌وکاری را برای شرکت‌های بیمه و شرکت‌های سخت‌افزاری و پیمانکاران ساختمانی پدید می‌آورد.
بنا بر تجربه به‌دست‌آمده در یک سال گذشته، استقبال مدیران از اینشورمتیکس در ایران و اروپا تفاوت زیادی نداشته است. صرفاً نفوذ کمتر محصولات سخت‌افزاری هوشمند در داخل کشور عامل تأثیرگذاری در کاهش ROI در ایران نسبت به کشورهای اروپایی است.
از چالش‌ها بگویید. به‌حتم همان‌طور که گفتیم استفاده از فناوری در صنعت بیمه کشور امروز روند جدیدی است که چالش‌های خاص خود را دارد؛ به‌خصوص در زمینه هوش مصنوعی یا اینترنت اشیا. در مسیری که در پیش گرفتید، با چه چالش‌هایی در بازار داخلی روبهرو بودید؟
یکی از مسائلی که با آن روبهرو بودیم، مشکل انتقال به زیرساخت‌های ابری نزد تصمیم‌گیران فنی شرکت‌های بیمه بود. در واقع، به‌دلیل نبود تجربه‌های موفق زیرساخت‌های ابری در کشور، شرکت‌های بیمه ریسک کمتری، برای این انتقال قبول می‌کنند. همچنین همان‌طور که پیش از این گفتم، سخت‌بودن کار با شرکای خارجی و نبود سرمایه برای فازهای رشد از دیگر مشکلات پیش روی شرکت‌های بیمه‌ای در ایران است.
استفاده از ابزارهای هوشمند در کشور ما به‌راحتی امکان‌پذیر نیستند و مشکلات زیرساختی فراوانی در این‌باره وجود دارد. چه مسیری برای غلبه بر این مشکلات در پیش گرفتید؟ مسئله تحریم و جمع‌آوری و استفاده از داده و حتی هزینه استفاده و نصب ابزار و…
بله. نرخ استفاده از ابزارهای هوشمند در داخل خانه‌ها یکی از عوامل تعیین‌کننده برای زما‌‌ن‌بندی ارائه و استفاده از اینترنت اشیا در صنعت بیمه و در یک موقعیت جغرافیایی است. هر چقدر که این میزان بیشتر باشد، کاربران نهایی از مزایای استفاده از ادوات خانه هوشمند بیشتر مطلع هستند و بنابراین نیاز کمتری جهت صرف زمان و منابع به‌منظور متقاعد کردن مفید بودن اینترنت اشیا برای کاربران نهایی وجود خواهد داشت. به‌علاوه، برای شرکت‌های بیمه، بازگشت سرمایه بسیار بالاتری خواهد داشت، زیرا کاربران یا خود شرکت مجبور نیستند که سخت‌افزار جدیدی را خریداری کنند.
در منطقه خاورمیانه، نرخ استفاده از تجهیزات هوشمند نسبت به اروپا، آمریکای شمالی و همچنین شرق آسیا بسیار پایین است. ایران هم با توجه به تحریم، مشکلات بیشتری نسبت به همسایه‌های خود تحمل می‌کند که مزید بر علت شده است.
در حال حاضر، تیم هوداک به‌عنوان مجری اینشورمتیکس در ایران، بخش سخت‌افزار و نرم‌افزاری را توأمان تولید می‌کند و تمرکزشان روی هوشمند کردن پنل‌های آتش‌نشانی موجود است.
می‌گویند اینترنت اشیا در آینده صنعت بیمه دنیا را زیرورو می‌کند. آیا به نظر شما این ادعای درستی است؟ تا چه اندازه داده در آینده صنعت بیمه نقش حیاتی دارد؟
بله، استفاده از اینترنت اشیا در بیمه‌های منازل در ابتدای کار خود است. طبق پیش‌بینی‌ها، با رشد اینترنت اشیا در منازل و دیگر مکان‌ها، بیمه‌ها کاملاً مبتنی بر داده‌های موثق ارسالی توسط حسگرها خواهند بود.
داده‌ها، نقش کلیدی در کاهش ریسک در شرکت‌های بیمه‌ای دارند. با این حال، استفاده از داده‌ها هم باید تحت یک چهارچوب مشخص صورت بگیرد. داده‌ها ابتدا باید صحیح دریافت شوند، سپس با استفاده از الگوریتم‌های تطبیق‌پذیر مبتنی بر هوش مصنوعی، دیدگاههایی متناسب با صنعت بیمه استخراج شوند.
چه دورنمایی برای روند تحول دیجیتال و استفاده از فناوری‌های نوین در صنعت بیمه کشور متصور هستید؟
در حال حاضر، استارتاپ‌های موفقی در سراسر کشور در حوزه‌های اینشورتک مشغول به فعالیت هستند. به نظر من این استارتاپ‌ها موتور محرک صنعت بیمه در ایران هستند که سرمایه‌ها و همچنین قانون‌گذاری‌ها جهت رفع موانع می‌توانند مانند سوخت برای پیش‌بردن این استارتاپ‌ها ایفای نقش کنند.
