این روزها شنیدن اخباری از سرنوشت سوئیچ بیمه مرکزی برای هر کدام از بازیگران اکوسیستم بیمه می‌تواند بسیار بااهمیت باشد. چالش اعتراض استارتاپ‌های بیمه ای به الزام نهاد ناظر در استفاده از خدمات سوئیچ تا جایی ادامه دار شد که در نهایت ابتدای هفته جاری پای دولت در میان آمد و کارگروه اقتصاد دیجیتال در نامه‌ای به بیمه مرکزی خواستار توقف فعالیت سامانه آمیتیس شد. خبرها حکایت از توقف پروژه سوئیچ دارند و رفع نگرانی نسبی استارتاپ‌های بیمه ای تا نشستن بر سر میز مذاکره و در پیش گرفتن راه تعامل و تعادل.
در این میان کم نیستند استارت‌های فعال در حوزه بیمه که سرویس‌دهنده شرکت‌های بیمه هستند و نه لزوماً درگیر فروش. این عده نیز در این روزها تب و تاب و نگرانی خاص خود را دارند. نگران از آینده‌ای که بیمه مرکزی برای کسب و کارشان تعریف کرده است. اینشورتک‌هایی که شاید درگیری مستقیم با بیمه‌گزاران نداشته باشند ولیکن کسب و کار آنها به حتم در تعامل با شرکت‌های بیمه و حدودی که سوئیچ تعریف می‌کند بی تاثیر نخواهد ماند. آیا سوئیچ فقط کسب و کارهای فروش آنلاین بیمه را هدف قرار داده است یا اینشورتک ها در مدل کسب و کاری B2B نیز از آن تأثیر خواهند گرفت؟
سوئیچ تکلیف قانونی بیمه مرکزی است
هانیه کارخانه، مدیر عامل شرکت طلیعه فناوری هوشمند، با اشاره به فلسفه وجودی و سیر تکمیلی ایجاد سوئیچ آن را یک تکلیف قانونی برای بیمه مرکزی می‌داند.
او در این باره توضیح می‌دهد: «بر اساس ماده ۳۰ برنامه جامع توسعه تجارت الکترونیک، بیمه مرکزی مکلف شده است که جهت ارائه خدمات نوین و بیمه‌های الکترونیک سوئیچ یکپارچه را راه‌اندازی کند. در واقع در ماده ۳۰ به این نکته نیز اشاره شده است که سوئیچ باید عملیات یکپارچه‌سازی داده‌های صنعت و عملیات بیمه‌گری را انجام بدهد. پس با این اوصاف راه‌اندازی سوئیچ یک تکلیف قانونی برای بیمه مرکزی به شمار می‌رود. حتی زمانی مجلس شواری اسلامی هم در قانون بیمه‌های شخص ثالث، ماده ۱۳ و ماده ۴۴، صراحتاً اعلام کرد که بیمه مرکزی موظف است در خصوص خسارت‌دهی بیمه‌های شخص ثالث سامانه جامعی داشته باشد تا بتواند عملیات خسارت‌دهی را به منظور کاهش تقلبات احتمالی انجام دهد و به صورت نوین خدمات را ارائه کند. پس ما در خصوص فلسفه راه‌اندازی سوئیچ به این نکته می‌رسیم که قانونگذار دنبال این بوده تا فضایی را ایجاد کند که ذینفعان صنعت بتوانند راحت‌تر به اطلاعات یا حتی به فرایندهای صدور و خسارت آنلاین دسترسی داشته باشند.»
هانیه کارخانه در رابطه با فرایند عملیاتی سوئیچ نیز توضیحات کاملی دارد. به گفته او مهم ترین کارکرد سوئیچ را می‌توان در زمان صدور بیمه و نه سفارش‌گیری آن به صورت آنلاین درک کرد.
او در این باره توضیح می دهد: «این روزها همه بحث سفارش‌گیری آنلاین را دنبال می‌کنند و در این زمینه ما خیلی نیاز به سوئیچ نداریم اما اگر فرایند بیمه‌گری را از منظر صدور بیمه در نظر بگیریم آن وقت سوئیچ کارکرد خودش را نشان می دهد. کار کرد سنهاب در فرایندهای حین خرید و پس از خرید است که اگر این اتفاق به صورت یکپارچه اتفاق نمی‌افتاد و سوئیچ سنهابی وجود نداشت شما نمی‌توانستید ساعت ۱۲ شب یک بیمه‌نامه شخص ثالث صادر کنید که همین الان یک سری از شرکت‌های بیمه این عملیات را انجام می‌دهند. برای این که سنهاب به شما این اجازه را می‌دهد استعلام اطلاعات و باقی عملیات را پیش ببرید. پس ما نمی‌توانیم این قابلیت و ویژگی سوئیچ در صنعت بیمه را نادیده بگیریم. ضمن این که سوئیچ می‌تواند فرایندهای بیمه‌گری چه در حوزه صدور و چه در حوزه خسارت را تسهیل کند.»
ابهام در روند دسترسی به APIها
هانیه کارخانه بزرگ‌ترین دغدغه اینشورتک‌های فعال در مدل کسب و کاری B2B در رابطه با سوئیچ بیمه مرکزی را عدم اطلاع از فرآیند اتصال به سوئیچ می‌داند.
او در این باره توضیح می‌دهد: «امروز مهم‌ترین چالش ما با سوئیچ این است که به عنوان یک استارتاپ چه فرآیندی باید پیش ببریم که بتوانیم به این سوئیچ متصل شویم و APIهای سنهاب را داشته باشیم. طبق قانون وضعیت شبکه فروش مشخص است یعنی یک کارگزاری یا یک نمایندگی اگر بخواهد به APIهای بیمه مرکزی متصل شود وضعیت مشخصی دارد و اصولاً طبق آیین‌نامه ۹۲ باید عمل کند. طبق این آیین‌نامه هر کارگزار موظف است که برای صدور بیمه‌نامه از طریق سوئیچ عمل کند هم برای قیمت دهی و هم برای صدور بیمه نامه. نماینده بیمه هم وضعیتش مشخص است چون از طریق شرکت بیمه می‌تواند به این API دسترسی داشته باشد ولی آیا بقیه استارتاپ‌های صنعت هم وضعیتشان مشخص است؟ آیا آنها هم می توانند به راحتی به این APIها دسترسی داشته باشند؟»
به عقیده هانیه کارخانه انجمن‌هایی نظیر انجمن فین‌تک و … باید به دنبال این پاسخ از نهاد ناظر باشند، مسئله‌ای که به عقیده او امروز بزرگ‌ترین چالش استارتاپ‌های سرویس‌دهنده بیمه‌ای در رابطه با اتصال به سوئیچ است.
مدیر عامل یارا۷۲۴ در رابطه با بحث انحصارطلبی بیمه مرکزی با الزام به استفاده از خدمات یک شرکت خاص به مسائل فنی سوئیچ بیمه اشاره می‌کند و از اهمیت امنیت داده‌ها و محرمانگی آن می‌گوید. به عقیده او موضوع حفظ محرمانگی داده چنان از اهمیت بالایی برخوردار است که نمی‌توان به بیمه مرکزی به سبب انحصار استفاده از خدمات شرکت آمیتیس خرده گرفت. او در این باره توضیح می‌دهد: «راه‌اندازی یک سوئیچ یکپارچه کاملاً یه کار یه کار فنی است و نیازمند ساختاری سازمان و افرادی مورد اعتماد. در واقع یکپارچه‌سازی داده‌ها موضوع اهمیت و محرمانگی اطلاعات را به دنبال دارد. بنابراین یک شرکت خصوصی یا یا هر شرکتی نمی‌تواند این مسئولیت قانونی را به عهده بگیرد.»
به عقیده او اگر شرکتی تابع بیمه مرکزی و بازوی فنی انجام این عملیات می‌شود، نمی‌تواند یک شرکت معمولی باشد و باید حتماً به شکل خصوصی-دولتی فعالیت داشته باشد و از توان فنی بالایی برخوردار باشد. چه به لحاظ زیرساخت‌ها و چه افراد.
پروژه بیمه مرکزی دقیقا سوئیچ است نه هاب
علی شیرینی، مدیر عامل شرکت توسعه کارآ، عدم مشارکت و حضور شرکت‌های بیمه در طراحی و اجرای سوئیچ بیمه مرکزی را بزرگ‌ترین نقطه ضعف آن می‌داند. او با اشاره به تفاوت‌های سوئیچ و هاب در این باره می‌گوید: «سوئیچ به معنای مبادله‌گر -در تعریف شبکه در فناوری اطلاعات- به معنای نودی است که با تصمیمات قبلی از سوی روتر -مسیر دهنده شبکه- دستور جهت‌دهی و فیلتربندی اطلاعات را صادر می‌کند ولی در هاب (توزیع کننده) هیچ دستوری صادر نمی‌شود و فقط اطلاعات تبادلی با سیگنال قوی‌تری تبادل می‌شود تا در نقاط به هم پیوسته کاهش سرعت و کیفیت نداشته باشیم و بهبوددهنده باشیم. پس با این توضیح کوتاه می‌توان گفت ما هاب بیمه مرکزی نداریم و دقیقا سوئیچ داریم. چون نهاد ناظر تصمیم بر این دارد که تجمیع کند و مسائل نقدینگی سمت فروش را حل کند.»
به عقیده شیرینی این موضوع زمانی می‌شد تسهیل‌دهنده خوبی باشد که شرکت‌های بیمه‌ای هر کدام سهامدار این شرکت تولید‌کننده سوئیچ باشند و حتی از منافع آن منتفع بشوند و در توسعه این زیر ساخت همکاری داشته باشند.
او ایجاد کارگروه‌های تخصصی برای تعامل با فعالان اینشورتک و حضور موثر همه شرکت‌های بیمه در طراحی و اجرای سوئیچ را از نیازمندی‌های امروز فعالان صنعت بیمه می‌داند. «پیشنهاد بر این است که شرکت‌های بیمه با نظارت بیمه مرکزی جمع شوند و سهامدار یک شرکت مشترک شوند و باعث توسعه هسته بیمه‌گری و حتی سوییچ شوند. در این صورت دیگر صحبتی از انحصار در میان نیست.»
به عقیده او درست است که سوئیچ بیشتر در فروش بیمه مطرح می‌شود ولی سایر اینشورتک‌های سرویس‌دهنده را نیز هدف قرار خواهد داد. او در این باره توضیح می‌دهد: «لزوماً تاثیر سوئیچ فقط برای مفهوم فروش نیست. اینشورتک‌ها فقط کار نهایی فروش انجام نمی‌دهند بلکه تعداد زیادی امور منتهی به فروش و تأثیر‌گذار بر فروش انجام می‌دهند که وقتی رگولاتور را به عنوان ناظر در اجرا مشاهده می‌کنند توانی برای فعالیت نخواهند داشت.»
به عقیده مدیرعامل توسعه کارآ تجربه الزام به اجرای پروژه سوئیچ نشان داد که چاره‌اندیشی پس از هر بحرانی کمکی به رشد صنعت نمی‌کند بلکه باید برای هر مرحله سعی بر بهبود و ایجاد فرصت با به کارگیری فعالان خصوصی آن صنعت باشد.
