افزایش 60 درصدی هزینه تبلیغات شرکت‌های بیمه در سالی که گذشت / نسبت نامتوازن هزینه‌کرد تبلیغات و رشد حق بیمه تولیدی

علی رمضانیان / تبلیغات و بازاریابی برای هر صنعت امری پذیرفته و حتی در برخی موارد ضروری است و شرکت‌ها بر اساس ظرفیت و حجم فعالیت خود تلاش می‌کنند در این بخش هزینه کنند. صنعت بیمه نیز برای ارتقا سطح فروش، جذب مشتریان جدید و همچنین نگهداری مشتریان قدیمی، در بخش تبلیغات و بازاریابی، هزینه‌هایی را پرداخت می‌کند و این حق برای شرکت‌های بیمه نیز محفوظ است که در این حوزه تلاش و هزینه پرداخت کنند. بر همین اساس، هزینه تبلیغات شرکت های بیمه در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است.

اما سوال اساسی که این گزارش در پی پاسخ به آن است اینکه آیا این هزینه تبلیغات توانست تاثیر به‌سزایی بر عملکرد شرکت‌های بیمه داشته باشد؟

---

توازنی که در کار نیست

---

بر اساس گزارش‌های رسمی موجود در سال 1400 شرکت‌های بیمه 1150 میلیارد ریال حق بیمه تولید کردند و در مقابل آن 650 هزار میلیارد ریال پرداخت خسارت داشتند. در واقع 500 هزار میلیارد ریال رقم ناخالص بیمه تولیدی است که باید هزینه‌ها و درآمدهای دیگر را نیز منظور کرد. در مجموع در اسفند 1400 شرکت‌های بیمه خصوصی حدود 90 هزار میلیارد ریال سود خالص محقق کردند، یعنی سود خالصی که در حساب شرکت‌ها انباشته یا بین سهامداران تقسیم می‌شود در نهایت مبلغ 90 هزار میلیارد ریال بود.

مسئله مهم، موضوع تناسب رشد حق بیمه با هزینه‌کرد است. در سال 1398 معادل  35 درصد، سال 1399 معادل 34  درصد، سال 1400 معادل 40 درصد و در سال 1401 معادل 50 درصد رشد را در حق بیمه تولیدی شاهد بودیم. حال آنکه در سال 1398 در بخش تبلیغات رشدی 60 درصد، سال 1399 رشدی 65 درصد، سال 1400 رشدی 57 درصد و در سال جاری حدود 60 درصدی را در بخش تبلیغات شاهد بودیم و شاید بتوان گفت که این وضعیت، نشان‌دهنده عدم تناسبی واضح است.

شرح	درصد رشد حق بیمه نسبت به سال قبل	درصد رشد تبلیغات شرکت‌های بیمه
اسفند1398	35	60
اسفند1399	34	65
اسفند1400	40	57
اسفند1401	50	60

حال برای روشن‌تر شدن ماهیت رشد حق بیمه تولیدی باید نرخ تورم و افزایش حق بیمه ها بر اساس تورم را نیز لحاظ کرد.

در واقع، در سال‌های اخیر حدود 40 درصد افزایش نرخ تورم داشتیم و در ماه‌های اخیر نیز طبق داده های مرکز آمار، نرخ تورم حدود 50 درصدی است. در حقیقت رشد حق بیمه بر اساس نرخ تورم است و چندان ربطی به هزینه بابت تبلیغات این شرکت‌ها ندارد.

---

بیش از 4 هزار میلیارد ریال؛ هزینه تبلیغ در صنعت بیمه

---

شرکت‌های بیمه در سال 98  تنها 1300 میلیارد ریال صرف تبلیغات کردند. در سال 1399 این هزینه‌کرد به مبلغ حدودی 2192 میلیارد ریال و در اسفند 1400 این هزینه‌کرد به 3416 میلیارد ریال رسید. در سال جاری نیز این رقم افزایشی بوده و بر اساس برخی از پیش‌بینی‌ها تا 60 درصد رشد خواهد داشت. بر اساس پیش‌بینی‌های بسیار محافظه‌کارانه شرکت‌های بیمه و با توجه به در دست نبودن اطلاعات بسیاری از شرکتها، با تخمین هزینه تبلیغاتی شرکت‌ها به 4266 میلیارد ریال خواهد رسید. در حقیقت، این هزینه‌ها طیف وسیعی از روش‌ها از جمله آگهی تلویزیونی، بیلبورد‌های میدانی و چاپ بروشور، گزارش‌اگهی و غیره را در برمی‌گیرد.

---

رقم‌های نامتعارف تبلیغات بیمه‌گران

---

بر اساس داده‌های 20 شرکت بیمه‌گر خصوصی، به غیر از بیمه ایران، هزینه‌کرد شرکت‌های بیمه‌گر بر اساس میزان شناخت و معروف بودن، نیست. طبیعتاً شرکت‌های کوچک‌تر برای شناخته شدن مجاب هستند که هزینه بیشتری صرف تبلیغات کنند، اما شرکت‌های بزرگ نیز هزینه بالایی دارند. در حقیقت شرکت‌ها هر چقدر کوچک‌تر و گمنام‌تر، هزینه بیشتری را برای تبلیغات صرف کردند. شرکت بزرگی مانند بیمه آسیا که بزرگترین شرکت بیمه خصوصی ایران است، مبلغ ۲۱۷ میلیارد ریال در سال گذشته در بخش تبلیغات هزینه کرده و پیش‌بینی می‌شود که امسال نیز ۲۳۸ میلیارد ریال هزینه تبلیغات کند. بیمه حافظ کمترین میزان هزینه‌کرد را در این حوزه دارد.

در آذر 1401 همه شرکت‌ها صورت‌های مالی خود را منتشر نکردند اما در این بین 11 شرکتی که صورت‌های مالی دادند وضعیت هزینه‌کرد خود را در بخش تبلیغات مشخص کردند. بیمه دانا امسال نیز دارای هزینه بالای تبلیغات و بازاریابی است. شرکت بیمه کوثر در سال‌های اخیر بالاترین میزان هزینه را در بخش تبلیغات و بازار یابی پرداخت کرده که تقریبا غیر معمول به نظر می رسد و در بین شرکت های بیمه رقم نامتعارفی است. بیمه میهن هزینه خود را در این بخش اصلاح کرده است.

ردیف	نام شرکت	اسفند 1400 (میلیارد ریال)	آذر 1401 (میلیارد ریال)
1	بیمه کوثر	753,862	578,867
2	بیمه سامان	189,240	189,573
3	بیمه البرز	244,550	155,832
4	بیمه اسیا	217,345	134,862
5	بیمه تجارت نو	223,395	244,101
6	بیمه دی	16,799	4,102
7	بیمه معلم	342,675	546,547
8	بیمه تعاون	51,807	75,245
9	بیمه میهن	1,940	401
10	بیمه خاورمیانه	7,854	14,324
11	بیمه دانا	188,120	316,061

بیمه سینا، سرمد، میهن و رازی از جمله شرکت‌های بیمه گری هستند که بعضاً دارای مشکلات مالی بالایی هستند. بیمه رازی هزینه‌کرد خود را در حوزه تبلیغات منتشر نکرده است اما بر اساس گزارش‌های مالی منتشره شرکت بیمه سینا، سرمد و میهن مشخص شده که با وجود داشتن زیان خالص هزینه تبلیغات و آگهی بالایی داشته‌اند.

ردیف	شرح	اسفند 1399 (میلیارد ریال)	اسفند 1400 (میلیارد ریال)	پیش‌بینی اسفند1401 (میلیارد ریال)
1	بیمه میهن	1,167	1,940	12,979
2	بیمه نوین	226,073	618,540	694,691
3	بیمه ملت	2,450	2,372	نامشخص
4	بیمه معلم	250,000	342,675	514,013
5	بیمه ما	147,429	81,428	327,301
6	بیمه کوثر	386,333	752,862	867,209
7	بیمه کارافرین	23,188	79,304	نامشخص
8	بیمه سینا	226,608	138,977	نامشخص
9	بیمه سرمد	340,473	233,006	نامشخص
10	بیمه خاورمیانه	6,037	7,854	12,000
11	بیمه دی	3,971	16,799	7,500
12	بیمه دانا	114,564	188,120	822,900
13	بیمه حکمت صبا	19,708	25,682	نامشخص
14	بیمه حافظ	49	33	نامشخص
15	بیمه تجارت نو	30,185	223,395	158,863
16	بیمه تعاون	32,127	51,807	71,487
17	بیمه البرز	145,981	244,550	330,143
18	بیمه اسیا	135,974	217,345	238,630
19	بیمه سامان	100,350	189,240	209,000
20	بیمه اتکایی ایرانیان	218	274	170