چرا اینشورتک‌ها تا به امروز در ایران به درخشش خاصی نرسیده‌اند؟ / استارتاپ‌های بیمه، سوار بر موج تأمین مالی
احسان حق‌بجانب، فعال حوزه نوآوری در بیمه / سرمایه‌گذاران با هدف دگرگونی صنعت بیمه، سرمایه خود را به پای استارتاپ‌های فناوری بیمه می‌ریزند. این افزایش سرمایه‌گذاری نه‌تنها به رشد در صنعت دامن می‌زند، بلکه باعث گسترش تیم‌های استارتاپی، رشد تعداد کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها و رویدادها می‌شود و به شرکت‌ها اجازه می‌دهد محصولات خود را تبلیغ کنند، دایره ارتباطات خود را گسترش دهند و مطابق آخرین روندهای اینشورتک در دنیا حرکت کنند.
اما همان‌طور که هیجان و هیاهو به‌طور پیوسته افزایش می‌یابد، برخی از این نشست‌ها و سخنرانی‌ها به شرکت‌کنندگان یادآوری می‌کند که همچنان که بیمه برای نوآوری بسیار آماده است، اما یک صنعت بسیار تنظیم‌شده و در چهارچوب قوانین و مقررات است و ناگزیر باید بین مقررات و نوآوری تعادل برقرار شود. با این اوصاف دلایل زیادی برای عدم درخشش اینشورتک‌ها در ایران وجود دارد.
اصل تطابق با زمان
همه بنیان‌گذارانی که در این سال‌ها با آنها صحبت کرده‌ام، از یک مشکل اساسی رنج می‌بردند؛ محصول آنها نیاز فعلی بازار را برآورده نمی‌کرد. آنها معتقدند یا شرکت‌های بیمه یا مشتریان برای محصول ارائه‌شده آماده نبوده‌اند. برخی این امر را «تناسب محصول با بازار» می‌نامند.
یکی از فعالان اظهار داشت آنها در تلاش بودند تا یک سرویس ارزیابی ریسک آنلاین را به بیمه‌گری بفروشند که حتی نام اینشورتک را نشنیده بود. این مثال مرز باریک بین پیشگام‌بودن و شکست‌خوردن و زود از میدان به در شدن و همچنین نیاز بیمه به یافتن لحظه مناسب را، هم از طرف مصرف‌کننده و هم از طرف بیمه‌گر نشان می‌دهد. در مقابل، استارتاپ‌هایی بودند که شرایط کرونا با ارائه سرویس‌های آنلاین آنها همزمان شد؛ بنابراین رشد خوبی را برایشان به همراه داشت.
تیم نامناسب
تیم در شروع کار تنها دارایی یک کسب‌وکار است. ۲۴ ساعت شبانه‌روز کار می‌کنند، ولی به نقطه‌ای می‌رسند که دیگر نمی‌خواهند ساعات بیشتری را با هم بگذرانند، چون جاه‌طلبی آنها برآورده نشده است. همچنین فقدان مهارت‌های فنی، به‌خصوص دانش فنی بیمه و عدم دسترسی به دیتای کافی از وضعیت ریسک انواع بیمه‌نامه‌ها یکی از چالش‌های اساسی تیم‌های اینشورتکی در طراحی محصولات نوآور است.
تعامل با رگولاتور
در طول ۸۰ سال گذشته، صنعت بیمه تغییرات دوره‌ای بسیاری را پشت سر گذاشته است، اما این اولین‌بار است که تغییرات قابل توجهی به‌دلیل تقاضای مصرف‌کنندگان روی می‌دهد. به‌طور خاص، مصرف‌کنندگان خواستار سیاست‌های ساده‌تر و شهودی‌تر هستند؛ یک فرایند کاربردی ساده و دیجیتال، پرداخت خسارت سریع‌تر، دسترسی موبایل و محصولات جدید. استارتاپ‌ها نیز متخصص تجربه مصرف‌کننده هستند، ولی نهاد ناظر همچنان گرفتار پیچیدگی‌های خود است.
البته بیمه مرکزی در نقش رگولاتور به این موضوع واقف است که نوآوری به ارائه خدمات بهتر به مصرف‌کنندگان منجر می‌شود، ولی بازنگری و وضع مقررات جدیدی که مطابق با شرایط و نیاز اکوسیستم نوآوری باشد، فرایندی طولانی و بسیار پیچیده است و گاهی با تغییر مدیران ارشد بیمه مرکزی، مقررات سلیقه‌ای، غیرکارشناسی و بدون در نظر گرفتن نظرات فعالان نوآوری وضع می‌شود.
سوار بر موج تأمین مالی
تعدادی از اینشورتک‌ها در ایران با وجود سختی‌ها و فرازونشیب‌های پیش روی نوآوری در صنعت بیمه، آستین بالا زدند و عملیاتی و اجرایی شدند، در حالی که تعداد زیادی نیز سوار بر موج تأمین مالی شده و هر بار با تأمین مالی از یک سرمایه‌گذار حقیقی یا حقوقی، یا قرارداد با شرکت‌های بیمه و عدم ارائه سرویس‌های مطلوب و عمل به تعهدات‌شان باعث هدر دادن وقت و سرمایه آنها شدند و پس از گذشت مدتی با برندی جدید و تغییراتی در مدل‌های قبلی، دوباره وارد مذاکره با سرمایه‌گذاران یا متقاضیان جدید می‌شوند و اقدام به جذب سرمایه می‌کنند. در واقع به جای کار عمیق از راه تأمین مالی معیشت می‌کنند یا به‌دنبال رزومه‌سازی جهت مهاجرت و تأمین سرمایه در سایر کشورها هستند.
یادمان باشد ما تازه در ابتدای راه اینشورتک در ایران و حتی در کشورهای منطقه هستیم و فارغ از نگرانی‌ها و دغدغه‌ها، اینشورتک می‌تواند کارهای خارق‌العاده‌ای برای صنعت بیمه انجام دهد.
