باقر اسماعیلزاده، مدیرعامل «بیمپک» از امکان سهولت دسترسی مردم به خدمات بیمهای میگوید / بیمه میتواند یک کالای سوپرمارکتی باشد
در اکوسیستم نوآوری ایران، تولد استارتاپهایی که ایدههایی را برای بهبود کیفیت زندگی افراد هدف خود قرار میدهند، رویدادی است که به اتمسفر کلی این حوزه کمک چشمگیری میکند. ظهور هر استارتاپ گامی است کوچک در مسیر بیانتهای تحول دیجیتال که باقر اسماعیلزاده، مدیرعامل «بیمپک» آن را مسیر ناگزیری میداند که دیر یا زود همه بازیگران صنعت بیمه باید آن را بپیمایند. بیمپک استارتاپی است که برای پاسخ به تقاضای لحظهای کاربران طراحی شده و هدف خود را سهولت بخشیدن به ارائه و دریافت خدمات بیمهای معرفی میکند.
استارتاپ بیمپک فعالیت خود را با نامی دیگر از سال ۱۳۹۶ آغاز کرده است. این استارتاپ فعالیتها و همکاریهایی با شرکتهای بیمه داشته و پس از آن با هسته بیمهگری، خود را تقویت کرد.
باقر اسماعیلزاده، مدیرعامل بیمپک سیر تکوین این شرکت را اینطور شرح میدهد: « شروع کار بیمپک به سال ۱۳۹۶ برمیگردد. این استارتاپ بعد از مدت کوتاهی فعالیت در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ توانست با دو شرکت بیمه رازی و بیمه تعاون در قالب بیمههای عتبات عالیات همکاری کند. این همکاری از طریق کارتهایی با نام «ساناکارت» صورت گرفت و در مجموع ۷۰ هزار فقره بیمهنامه فروخته شد. پس از آن تصمیم گرفته شد که شرکت بر ارتقای هسته بیمهگری خود تمرکز کند و در سال ۱۴۰۱ با «پلنت» وارد مذاکره شد. نام پیشین بیمپک، «ایمنتا» بود و بعد از اینکه در پلنت مستقر شد، به بیمپک تغییر نام داد. در واقع پلنت بخشی از سهام این استارتاپ را خریداری و روی ایمنتا سرمایهگذاری کرده و از آن زمان به بعد برند ایمنتا به بیمپک تغییر نام داده است.»
بیمه بهمثابه محصولی سوپرمارکتی
شعاری که در بیمپک بر آن تأکید میشود، فروش بیمه به صورت سوپرمارکتی است. در واقع تمرکز این تیم بر ارتقای سرعت و دسترسی آسان به خدمات بیمهای است. اسماعیلزاده میدانی را که در آن بیمپک میتواند در راستای اهداف خود فعالیت کند، معرفی میکند:«همکاری ما با بیمهگران به این شکل است که بازارهایی را که تاکنون غیرفعال بوده و به صورت بیمهگر حضور فعالی در آنها وجود نداشته، برای آنها فعال میکنیم. در واقع ما به واسطه بیمپک، فروش بیمه را برای بیمهگران در این بازارها با سرعت و سهولت بیشتری انجام میدهیم. بازارهایی مانند سوپرمارکتها، فروشگاههای زنجیرهای و ارائه کارتهای بیمپک بهعنوان هدیه در مناسبتهای مختلف. در حقیقت ما ارائهدهنده زیرساخت و ابزار فروش به شرکتهای بیمه هستیم و بیمپک بهعنوان یک سرویس آندیمند در حال فعالیت است.»
مدیرعامل استارتاپ بیمپک دو مدل بازار را برای این شرکت در نظر دارد: بازارهای عام و بازارهای اختصاصی. هر کدام از این بازارها از نظر تنوع محصول و نوع عرضه آن، اقتضائات مختص به خود دارند.
او از ظرفیت بالقوهای صحبت میکند که میتواند توسط بیمپک به صنعت بیمه تزریق شود: «برخی محصولات مانند بیمههای آتشسوزی و بیمههای حوادث را، به این دلیل که استفاده عام دارند، میتوان در بازارهای عام مانند سوپرمارکتها، هایپرمارکتها و فروشگاههای زنجیرهای عرضه کرد. در نمونههای خارجی هم میبینیم که در فروشگاهها استندهایی مختص بیمهنامهها وجود دارد. همانطور که گفتم، رفع تقاضای لحظهای در این مدل عرضه، امکانپذیر میشود و کاربر میتواند در زمان خرید از سوپرمارکت، بیمهنامه مورد نیاز خود را هم خریداری کند. در شکلهای اختصاصی بازار (در بازارهای اختصاصی) مانند بیمهنامه حیوانات خانگی، کارتهای بیمپک در فروشگاههای مخصوص حیوانات خانگی یا مراکز دامپزشکی عرضه میشود و اشخاصی که به این مراکز مراجعه میکنند، میتوانند این بیمهنامه را خریداری کنند. بیمهنامههای اختصاصی دیگری مانند بیمهنامه موبایل و بیمهنامه آسانسور هم در فروشگاههای کالای دیجیتال یا شرکتهای آسانسور قابلیت عرضه دارند. همانطور که عرض کردم، یک بازار عام برای عرضه محصولات بیمپک وجود دارد و یک بازار اختصاصی.»
هدف، پاسخ به تقاضای لحظهای است
اصلیترین هدف و در عین حال ویژگی برجستهای که مدیرعامل بیمپک برای این استارتاپ در نظر میگیرد، آندیمند (on demand) بودن آن است. او در مثالی این ویژگی را توضیح میدهد: «اگر بخواهم با یک مثال ساده این کانسپت را توضیح دهم، باید بگویم که فرض کنید موقع رانندگی در خیابان یا جاده، بخواهید یک بستنی بخورید یا به هر چیز دیگری نیاز پیدا کنید. احتمالاً در مسیر خود به یک سوپرمارکت برمیخورید و کالایی که نیاز داشتید را خریداری میکنید یا به احتمال زیاد سوپرمارکتی سر راه شما نیست. شاید هم اتفاقی بیفتد و آن نیاز لحظهای فراموش شود. در واقع تعریف آندیمند بودن به شکل ساده این است: «پاسخ به تقاضای لحظهای» که این تقاضای لحظهای یا بلافاصله در همان زمان پاسخ داده میشود و محصول یا خدمتی برای رفع آن عرضه میشود یا معمولاً فروکش میکند و از بین میرود. بر اساس شواهد، غالباً موضوع فراموش میشود و اینطور نیست که در خاطر بماند و بعد از مدتی از راههای دیگر به آن پرداخته شود؛ بنابراین ما در بیمپک تلاش میکنیم به این نیازها و تقاضاها در لحظه پاسخ دهیم و مانع فراموش شدن آنها شویم.»
مدیرعامل بیمپک بر این مسئله تأکید میکند که هدف این استارتاپ، ورود به بخشهایی از بازار فروش بیمه است که تاکنون شرکتهای بیمه به هر دلیلی توانایی فعالیت در آنها را نداشتهاند: «مدل کسبوکاری که در بیمپک وجود دارد، با استارتاپهای موجود در مارکت به طور کلی متفاوت است. برای مثال در حال حاضر ما برای بیمه شخص ثالث که بخشی متلاطم است و شبکه فروش روی آن بسیار حساس است، برنامهای تعریف نکردهایم. هدف ما بیمهنامههایی است که شرکتهای بیمه تاکنون به هر دلیلی موفق به فروش آنها نشدهاند و به حد نصابی که مطلوب آنها بوده نرسیدهاند. ما میخواهیم در این زمینه به شرکتهای بیمه کمک کنیم. تسهیل فرایند و دسترسیپذیری بیمپک است که کاربران را برای استفاده از آن ترغیب میکند و مشتری به راحتی میتواند نیاز بیمهای خود را برطرف کند.»
ما هیچگونه درگیری و تلاطمی با شبکه فروش ایجاد نمیکنیم
اسماعیلزاده بر این باور است که مدل کسبوکاری در نظر گرفتهشده برای بیمپک، باعث شده چالشهای احتمالی با بخش سنتیتر صنعت بیمه به حداقل برسد. او با اذعان به این موضوع که تاکنون ایده بیمپک با استقبال خوبی از سمت شرکتهای بیمه مواجه شده، روند همکاری با این شرکتها را تشریح میکند و مثالهایی از این همکاریها برمیشمرد: «پس از همکاریهایی که با بیمههای رازی و تعاون داشتیم، در حال حاضر قراردادی با بیمه سامان امضا کردهایم و در حال انجام کارهای عملیاتی آن هستیم. همچنین با چند شرکت بیمه ازجمله بیمه معلم برای استقرار بیمپک صحبت کردهایم. در مورد استقبال شرکتهای بیمه هم میتوانم بگویم که استقبال خوبی از بیمپک شده و پس از رویداد دمو دی که اوایل بهمنماه امسال در شبکه پلنت برگزار شد، چندین شرکت بیمهای برای همکاری با بیمپک، ابزار علاقهمندی کردهاند؛ چراکه ما هیچگونه درگیری و تلاطمی با شبکه فروش ایجاد نمیکنیم. در واقع ما به طور مستقیم در بحث فروش ورود پیدا نمیکنیم، بلکه زیرساخت و کانال فروش (همان کارتهای بیمپک) را در اختیار شرکتهای بیمه قرار میدهیم. شرکتهای بیمه هم میتوانند به صورت مستقیم این کارتها را در فروشگاهها و برای بیمهگزارهای سازمانی خود عرضه کنند و هم این امکان را دارند که شبکه فروش خود را درگیر کنند؛ به این معنی که شبکه فروش شرکتهای بیمه میتواند کارتهای بیمپک را در بازار هدف خود توزیع کند. بنابراین ما هیچ چالشی با شرکتها و نمایندگیهای بیمه ایجاد نمیکنیم؛ چراکه به هیچ وجه فروش مستقیم انجام نمیدهیم و مدل درآمدی ما با کارمزد و هزینه صدور که مختص شبکه فروش است، کاری ندارد. در واقع بیمپک بابت فروش زیرساخت و ارائه کانال فروش از شرکتهای بیمه شارژ دریافت میکند.»
باقر اسماعیلزاده همکاریهایی که در گذشته با شرکتهای بیمه و بیمپک انجام شده را معرفی میکند و در عین حال از فعالیتهای مشترک آینده با شبکه فروش میگوید. او این نمونهها را مصداقی برای تأکید بر استقبال شرکتهای بیمه از این استارتاپ میداند: «همانطور که گفتم، در کارنامه ما سابقه فروش ۷۰ هزار کارت وجود دارد. علاوه بر همکاری ما با شرکتهای بیمه رازی و تعاون، به تازگی قراردادی با بیمه سامان امضا کردهایم. در واقع، بیمه سامان یک پکیج بیمهای خاص برای نوروز تعریف کرده و سفارش زیرساخت و کارت را به ما دادهاند. کارهای زیرساخت به پایان رسیده و طراحی و چاپ کارتها به زودی انجام میشود. اما به طور کلی باید یادآوری کنم که ما به طور مستقیم وارد حوزه فروش نمیشویم، بلکه شرکتهای بیمه در صورتی که با فروشگاهی قرارداد داشته باشند، در آن فروشگاه کارتهای بیمپک را توزیع میکنند. برای مثال شرکتهای بیمهای که بانکها جزو هلدینگهای آنها هستند، میتوانند در بانکها این محصول را عرضه کنند.»
ما هیچگونه درگیری و تلاطمی با شبکه فروش ایجاد نمیکنیم. در واقع ما به طور مستقیم در بحث فروش ورود پیدا نمیکنیم، بلکه زیرساخت و کانال فروش (همان کارتهای بیمپک) را در اختیار شرکتهای بیمه قرار میدهیم.
مدیرعامل بیمپک در مورد جذب سرمایهگذاران و سهامداران به این موضوع اشاره کرد که نیاز اصلی و کنونی این استارتاپ در حال حاضر همکاری با شبکه فروش و جذب پارتنرهای بیمهای است: «دور اول جذب سرمایه همین اتفاقی بود که با سرمایهگذاری پلنت رقم خورد. در حال حاضر ما به دنبال سرمایهگذار نیستیم و بیشتر به دنبال پارتنر بیمهای هستیم تا بتوانیم با شرکتهای بیمه و شبکه فروش برای ارائه خدمات، قرارداد ببندیم و به این دلیل که مدل کسبوکار بیمپک و این روش فروش تاکنون ارائه نشده، در صحبتها و رایزنیهایی که صورت گرفته، موافق این کار هستند. البته انتقاداتی هم مطرح میشود که ما تلاش میکنیم آنها را برطرف کنیم. در کل میتوانم بگویم استقبال خوبی از این کار شده است.»
بیمپک در بازار ایران رقیبی ندارد
اسماعیلزاده رقبای خود را بیمهنامههای دفترچهای معرفی میکند و معتقد است مزیت رقابتی بیمپک این است که دسترسی آنلاین به بیمهنامههای مختلف را فراهم میکند و از لحاظ سرعت و سهولت در این حوزه بیرقیب است: «در بازار ایران شاید بتوان گفت بیمهنامههای پیشصادره و دفترچهای هستند که کاری شبیه کار ما انجام میدهند. یکی از شرکتهای بیمه هم کارت بیمهای دارد که بیشتر به صورت گیفتکارت ارائه میشود. اما گستردگی شمول فعالیت ما بیشتر و در کل بهصرفهتر است. در مجموع میتوانم بگویم هزینه پیادهسازی، پشتیبانی و نگهداری این سیستم برای شرکتها بیش از زمانی خواهد بود که این سیستم را از ما دریافت کنند؛ چراکه به نیروی انسانی، برنامهنویس و پشتیبانی نیاز است و ارائه محصول به این شرکتها توسط بیمپک برای آنها بهصرفهتر است.»
کارتهای بیمپک و فرآیند صفر تا صد ارائه خدمات
در مورد نحوه ارائه کارتهای بیمپک به شرکتهای بیمه، به نظر میرسد فرایند بسیار ساده است؛ چراکه کارتها این قابلیت را دارند که متناسب با هویت بصری هر شرکت، برای آنها شخصیسازی شوند و در صورت تمایل و درخواست شبکه فروش، طراحی مختص خود را از بیمپک بخواهند.
اسماعیلزاده سازوکار صدور این کارتها را توضیح میدهد: «ما کارتها را به صورت وایتلیبل در اختیار شرکتهای بیمه قرار میدهیم تا بتوانند متناسب با نیازهای خود، آنها را شخصیسازی کنند. این کارتها در ابعاد استانداردی ارائه میشوند. معمولاً یا ما خودمان مشخصات طرح را از شرکتهای بیمه دریافت و کارتها را طراحی میکنیم یا ابعاد را به شرکتهای بیمهگر میدهیم و آنها براساس رنگ سازمانی و هویت بصری خود، طراحی را انجام میدهند و ما وظیفه چاپ کارتها را عهدهدار میشویم.»
هنگامی که کارتها به وسیله شرکتهای بیمه به کاربران عرضه شد، نوبت به خرید کاربران میرسد. اینکه چه مراحلی باید طی شود تا به این نیاز لحظهای پاسخ داده شود، شاید مهمترین بخش از کار استارتاپ بیمپک باشد. از مدیرعامل این استارتاپ خواستیم تا فرآیند خرید و نحوه فعالسازی این کارتها و چندوچون استفاده از آنها را از ابتدا تا انتها تشریح کند: «بیزنسمدل اصلی این کارتها به صورت پیشپرداخت است. وقتی یک کارت به دست کاربر رسیده، به این معنی است که او مبلغ کارت را پرداخت کرده است. به این صورت که او در سوپرمارکت کارت را خریداری کرده و هزینه آن را پرداخته است. روی هر کارت یک شماره سریال و یک رمز وجود دارد. رمز به شکل اسکرچ است و باید خراش داده شود. کاربر پس از خراش دادن رمز، با اسکن کیوآرکد یا با وارد شدن به سایت بیمپک، روند خرید بیمهنامه را شروع میکند. شماره سریال و رمز کارت را در سایت وارد میکند و متناسب با بیمهنامهای که خریداری شده، اطلاعات مربوطه را مینویسد. برای مثال برای دریافت بیمهنامه حوادث، کد ملی و تاریخ تولد مورد نیاز است و در بیمهنامه آتشسوزی، کد پستی دریافت میشود. تعهدات و سرمایه کارت از پیش مشخص است و مشتری نمیتواند آنها را تغییر دهد. تقریباً شبیه بیمهنامههای پیشصادره یا بیمهنامههای دفترچهای است و در سطوح مختلف ارائه میشود. برای مثال شرکتی این کارتها را به صورت طلایی، نقرهای و برنزی ارائه میدهد که سطح تعهدات آنها متفاوت است. هر کدام که پاسخگوی نیازهای کاربر باشد، خریداری میشود و طبق همین فرایندی که گفتم، میتواند بیمهنامه خود را فعال کند.»
مدیرعامل بیمپک از روند معیوبی در اکوسیستم بیمهای میگوید که به موجب آن نیازهای استارتاپها در نظر گرفته نمیشود و معتقد است به جای اصلاح این روندها باید طرحی نو درافکند. اسماعیلزاده بر این باور است که نقش بیمه مرکزی باید نظارت باشد و از اقداماتی که منجر به دخالت میشود باید جلوگیری شود.
نکتهای که در فعالسازی کارتهای بیمپک حائز اهمیت است و در واقع به شرکتهای بیمه بستگی دارد، زمانی است که باید طی شود تا یک بیمهنامه برای کاربر فعال شود. اسماعیلزاده توضیح میدهد که چرا برخی از بیمهنامهها برای فعال شدن به زمان بیشتری نیاز دارند. در واقع ای.پی.آی المانی است که این فاصله زمانی را تعریف میکند: «در بیمهنامههایی که ای.پی.آی دارند، همان لحظه و بلافاصله بیمهنامه صادر میشود. به محض اینکه مشتری عملیات را به اتمام میرساند، از طریق پیامک لینکی دریافت میکند که میتواند به وسیله آن بیمهنامه خود را دریافت کند. در بحث بیمهنامههایی که ای.پی.آی ندارند، ما یک پنل مدیریتی داریم و شرکت بیمهگر یا نمایندگان فروش وارد پنل مدیریتی ما میشوند و اطلاعات کارت و بیمهنامه را برمیدارند و در نرمافزار بیمهگری شرکت خود ثبت میکنند. در واقع زمانی که برای فعالسازی این بیمهنامهها صرف میشود به شرکت بیمه و نرمافزار بیمهگری آنها بستگی دارد.»
با نهاد ناظر هیچ چالشی نداریم
باقر اسماعیلزاده معتقد است که در ارتباط با نهاد ناظر، رابطهای بدون چالش برقرار شده و دلیل آن را هم مدل درآمدی بیمپک میداند. مدل درآمدی بیمپک B2B است و همین مسئله، هرگونه چالش با نهاد ناظر را منتفی کرده است. او با تأکید بر این نکته که مدل کسبوکار بیمپک به گونهای نیست که به بخش فروش و کارمزد ورود پیدا کند، توضیح میدهد که مشکل رسوب حق بیمه در حساب بیمپک به وجود نمیآید.
اسماعیلزاده در ادامه میگوید: «مدل درآمدی ما B2B است. امکان اینکه B2C هم باشد، وجود دارد؛ به این صورت که خودمان با یک شرکت بیمه، بیمهنامهای را طراحی کنیم یا یکی از بیمهنامههای موجود را با این زیرساخت جلو ببریم و بخش فروش را هم خودمان انجام دهیم که ما به هیچ وجه وارد آن نمیشویم. ما مدل درآمدی را به این شکل طراحی کردهایم و در واقع برای جلوگیری از ایجاد چالش با رگولاتور، مدل B2B را بهعنوان مدل درآمدی خود انتخاب کردهایم.»
اصلاح آییننامههای گذشته را کنار بگذارید!
مدیرعامل بیمپک از روند معیوبی در اکوسیستم بیمهای میگوید که به موجب آن نیازهای استارتاپها در نظر گرفته نمیشود و معتقد است به جای اصلاح این روندها باید طرحی نو درافکند. اسماعیلزاده بر این باور است که نقش بیمه مرکزی باید نظارت باشد و از اقداماتی که منجر به دخالت میشود باید جلوگیری شود. او انتظار استارتاپها از نهاد ناظر را در همین امر یادآور میشود و پیشنهاد طراحی یک آییننامه اختصاصی را برای استارتاپها میدهد: «به عقیده من، رگولاتوری باید یک روند را از ابتدا برای فضای استارتاپی و ارتباط آن با سایر بازیگران صنعت بیمه طراحی و اجرا کند. اما نهاد ناظر به جای این کار بر اصلاح این روندها تأکید میورزد و متأسفانه چنین رویکردی موفقیتآمیز نیست. برای مثال به آییننامه ۹۲ که مربوط به کارگزاران است، بندی افزوده و تبدیل میشود به آییننامه ۹۲.۲ که در نهایت هم اقتضائات و نیازهای استارتاپها در آن دیده و شناخته نشده است. نتیجه اینکه استارتاپها نمیتوانند بر اساس آن آییننامه به فعالیت و گسترش فروش خود بپردازند. به نظر من باید اصلاح آییننامههای گذشته را کنار گذاشت و متناسب با پدیده نوظهوری که با آن مواجهیم، رویکرد نو و متفاوتی اتخاذ کنیم. یک آییننامه اختصاصی باید توسط بیمه مرکزی برای استارتاپها طراحی شود تا آنها بتوانند با سهولت بیشتری با شرکتهای بیمه تعامل داشته باشند. همانطور که میدانید، در بحث سوییچ هم بیمه مرکزی بهعنوان نهاد ناظر باید این تضمین را بدهد که دخالتی در عملیات اجرایی ندارد؛ بهخصوص ورود به فرایند فروش موضوعی است که باید از آن اجتناب کند. از سوی دیگر دغدغههایی بحق از سمت بیمه مرکزی و شرکتهای بیمه مطرح میشود که باید به آنها هم پرداخته شود. من با بخشی از سوییچ که همان بخش نظارتی است، موافق هستم اما معتقدم بخش عمدهای از آن که منجر به مداخله میشود، در شرایط فعلی صنعت بیمه کارکرد ندارد.»
راه ناگزیر صنعت بیمه به سمت دیجیتالی شدن
باقر اسماعیلزاده در پاسخ به این پرسش که برای بیمپک چه آیندهای متصور است از ظرفیت بالای این استارتاپ میگوید :«بر اساس بررسیای که در سالنامه آماری بیمه مرکزی برای سال ۱۴۰۰ انجام دادهایم، برآورد ما این است که بیمپک آمادگی دارد تا چهار میلیون فقره بیمهنامه برای شرکتهای بیمه صادر و آنها را عملیاتی کند. البته اینکه چه حق بیمهای و با چه میزانی این چهار میلیون را به خود اختصاص خواهد داد، چون تعیین حق بیمه با ما نیست، نمیتوانیم هیچ برآوردی از آن داشته باشیم.»
اسماعیلزاده همچنین در ارتباط با صنعت بیمه و فضای نوآوری حاکم بر ایران معتقد است که حذف ناگهانی نمایندگان بیمه به سبب تحول دیجیتال و اقتضائات آن، آسیبزا است و برای جلوگیری از معضلات برآمده از چنین تحولی، ضرورت دارد که رگولاتور اقداماتی انجام دهد. با این حال آینده صنعت بیمه و فضای نوآوری را آیندهای حتمی میداند: «اگر بخواهیم به صورت تفکر سیستمی به مسئله نگاه کنیم، در زمانی بیمه مرکزی و شرکتهای بیمه نمایندهها و کارگزاران بسیار زیادی را جذب کردند و به لحاظ آماری و کمی، توسعه چشمگیری اتفاق افتاد. این موضوع که استارتاپها به صورت ناگهانی چالشی برای آنها به وجود بیاورند و تحول دیجیتال موجب حذف این نمایندگان و کارگزارها شود، قطعاً مشکل و چالشی است که باید به آن پرداخته شود؛ چراکه بسیاری از اشخاص از این مسیر در حال کسب درآمد هستند و تضعیف و در نهایت حذف آنها میتواند آسیبهای زیادی هم به صنعت بیمه و هم به بدنه جامعه وارد کند. اما در مجموع به نظر میرسد این روند دیجیتالی شدن، روندی محتوم و ناگزیر است. در نهایت من فکر میکنم نمیتوان جلوی موج دیجیتالی شدن صنعت بیمه را گرفت؛ چراکه بازار به این سمت جذب میشود و به جز پورتفوهای سازمانی که به صورت مناقصه برگزار میشود، در بحث بیمههای خرد به نظر میرسد نزدیک به ۴۰ تا۵۰درصد این بازار در پنج سال آینده به صورت آنلاین خواهد بود.»